BURSA NECATİBEY MESLEK LİSESİ TARİHÇESİ

Kadınların sosyal hayatta daha aktif ve içinde bulundukları dönemin koşularında kabul edilebilir mesleklere sahip olmaları için gerçekleştirilen ilk eğitim girişimleri 1842 yılında Avrupa'dan getirilen ebe kadınların Tıbbiye'de verdikleri kurslarla başlamıştır. Daha sonra bunu sırasıyla 1858'de ilk kız rüştiyelerinin, 1869'da ise ilk sanayi okullarının ve sonrasında kız öğretmen okullarının açılması takip etmiştir.Kız öğretmen okullarının açılmasının ardından artık kadınlar eğitim dünyasında öğretmen olarak da varlık göstermeye başlamıştır. Böylece çalışma hayatına da yavaş yavaş adım atmış oldular. Cumhuriyetin ilanıyla kız enstitüleri ve kız sanat okullarının açılması hız kazanır. Cumhuriyetin ilanında iki tane olan kız sanat enstitülerinin sayısı, 15 yıl içerisinde kırka  kadar yükselir.

Kız sanat enstitülerinin kuruluş amacı, kızları aile hayatına bilgili birer ev hanımı olarak hazırlamak, gerekirse aile ekonomisine katkıda bulunmalarını sağlayacak nitelikte eğitmekti. Enstitülerde biçki-dikiş, moda-çiçek, nakış, çamaşır, resim, mesleki resim, giyim, ev idaresi, yemek pişirme, çocuk bakımı, sağlık ve teknoloji dersleri okutulmaktaydı. Bunun yanında tarih, coğrafya, fen bilimleri, edebiyat, yabancı dil gibi dersleri de görüyorlardı. Enstitülerde okuyan kızların hem el becerileri gelişiyor, hem de gördükleri nazari derslerle kültürel açıdan da yetişiyorlardı. Böylelikle evlerinde çocuklarını yetiştirirken daha bilinçli olmaları sağlanıyordu. 1934-1935 yılında kız sanat okullarına öğretmen yetiştirmek amacıyla, kız enstitüsü mezunlarını almak şartıyla Ankara'da açılan İsmetpaşa Kız Teknik Öğretmen Okulu  ile birlikte, enstitü mezunlarının öğretmen olarak çalışmalarının da önü açılmış oldu. 

Bursada kızların eğitilmesi konusunda öncü olmuş şehirlerden birisidir. Şu andaki Hocaalizade Mahallesi'nde bulunan Necatibey Meslek Lisesi, ilk olarak 1885 yılında Fransız Asamption Koleji adıyla açılmış, daha sonra Jandarma Efradı Cedide Mektebi´ne kiralanmıştır. Harp sonrası İsmail Hakkı Bey tarafından "Özel Kız Hayat Okulu " olarak eğitime devam etmiştir. Bursa´da bir kız enstitüsü açılması fikri halkın ve idarecilerin girişimleri ile desteklenerek bina eski sahibi Fransızlardan 14.000 TL karşılığında satın alınmış, böylece 02.03.1929 yılında 26 öğrenci ile öğretime başlamıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra eğitim camiasına üstün hizmetler etmiş olan Maarif Vekili Mustafa Necati Bey'in aynı yıl genç yaşta ölmesi üzerine,  ona ithafen enstitüye "Necatibey Kız Enstitüsü" adı verilmiştir. İsmail Hakkı Bey 17.06.1929 tarihine kadar enstitünün müdürlüğünü sürdürmüştür. İsmail Hakkı Bey'den sonra Ankaraİsmetpaşa Enstitüsü biçki dikiş muallimi Melek Hanım,Necatibey Kız Enstitüsü müdürlüğüne atanmıştır. 

1930 yılında İstanbul'da Yayınlanan Milli Mecmua Dergisi'nin 120.sayısında Mehmet Mesih'in Necatibey Kız Enstitüsü ile ilgili yazdığı yazı MehmedTemelli'nin derlemesi ile Bursa'da Yaşam Dergisi'nin Ağustos 2010 sayısında yayınlanmıştır. Bu yazı aynen şöyledir:

"12.11.1930'da vazifeye başlayan Mektep Müdürü Melek Hanım (Ankara İsmet Paşa Enstitüsü eski biçki dikiş muallimi) tarafından verilen açıklamaları da aynen yazıyorum:

'Kurum, 13 Mart 1929 tarihinde, kapatılan Ameli Kız Hayat Mektebi binasında Necatibey Kız Enstitüsü adı altında açılmıştır ve ilk talebe de Hayat Mektebi'nin muhtelif sınıflarından devredilen 28 hanımdan oluşmuştur.

İlk müdür, Ameli Hayat Mektebi Müdürü İsmail Hakkı Bey merhumdur. Enstitünün açılmasından bir ay sonra hastalanmış, Türkçe ve vatani malûmat muallimi Fazıl Bey vekilliğe tayin edilmiştir. Marttan Hazirana kadar öğretime devam edilmiş ve terfi eden talebe hanımlarla 2.sınıf oluşturulmuştur. Ve birinci sınıfa kaydedilen 28 talebe ile mevcudumuz 50'yi bulmuştur.

1 Teşrinievvel 1930 tarihinde Tevfik Bey müdürlüğe tayin edilmiştir. Kânunusanide öğretmen kadrosu tamamlanarak öğretime ciddi bir surette başlanmıştır ve bina Fransızlardan 14,000 liraya satın alınmıştır.

1930-1931 ders senesi sonunda 46 talebe sınıf geçmiştir.

Tatilde 5 talebenin 5 aylık mesaisinden meydana gelen bir sergi açılmış ve 15 gün devam etmiştir. Sergi neticesi mektebe rağbet artmış ve ders senesi başlangıcında 55 talebe kaydedilmiştir.

Halihazırda talebe mevcudu 90'dır ve 3.sınıf da açılmıştır.'

Bursa'da ziyaret ettiğim mekteplere dair elde edebildiğim malumat bu kadardır."

1931 yılında halkın isteği üzerine Enstitüye bağlı "Akşam Kız Sanat" okulu açılmıştır. 1931-1932 öğretim yılında biri şapka, diğeri elbise mütehassısı olmak üzere Avrupa´dan iki mütehassıs öğretmen getirtilmiştir. Aynı yıl bir sipariş atölyesi açılarak, çevreye maddi ve manevi yardımlarda bulunulmuştur.

1932-1933 yıllarında Avrupa´dan gelen mütehassıslar geri gönderilmiş, yerlerine Avrupa´da tahsillerini bitirerek dönen Türk öğretmenler atanmıştır.  Melek Hanım 01.10.1936 tarihinde okuldan ayrılmış ve Bakiye Koray müdürlük vazifesine getirilmiştir.

Okulun ana giriş kapısı Atatürk İlköğretim Okulu'nun bulunduğu tarafta, alt köşedeydi. Okulun bir idari, bir de derslik olarak kullanılan iki ahşap binası vardı. Aynı zamanda Bursa'da ki okullarda bulunan en güzel amfi salona sahipti. 1938 yılında okuldan mezun olan İsmet Devletkuşu okulun mimarisi hakkında şunları söylemektedir: "Necatibey Kız Enstitüsü iki bölümden oluşuyordu. Bir idari kısım, bir de dersliklerin olduğu bina vardı.  Büyük bir bahçesi bulunmaktaydı. Binalar ahşaptı fakat şeklen okul olmaya çok uygundu. İdari kısım dere boyunda kuş kafesi gibi bir yerdi. Girişte öğretmenler odası ve üst katta müdür odası, diğer idarecilerin odası ile bir oda daha vardı. Dışarıdan gelen bekar öğretmenlerin kalabilmesi için bir yerdi. Misafir odası da diyebiliriz. Bazen gelen müfettişlerde orada ağırlanırdı. Güzel, bakımlı bir binaydı. Onun karşı tarafında da merdivenle çıkılan ve sıra sıra sınıfları olan bir bina vardı. Atölye ve sınıflar bu binadaydı. Zemin katında yemek /ev idaresi atölyesi mevcuttu. İdari binanın orada müdüriyet kapısı bulunmaktaydı. Bu kapının karşı tarafında tek katlı bir laboratuvar vardı. Deneylerimizi o laboratuvarda yapardık."

Zamanla bu laboratuvarın yanına spor salonu ve kantinde yapılmış ve bu tek katlı laboratuvar ahşap binayla dik olarak birleştirilmiştir. Yapılan diğer görüşmelerden dersliklerin olduğu bina ile idare binasının arasında müsamere salonu olduğu bilinmektedir. Müsamere salonu okul binası ile bitişik ve içten geçişlidir. Müsamere salonunun girişinde okul portmantosu olarak kullanılan camekânlı bir bölüm olduğu da belirtilmiştir. Bu salon amfi şeklinde çok büyük bir salondu ve diğer okullarda etkinlikleri için bu salonu tercih etmişlerdir.

Derslik olarak kullanılan bina zamanla yetersiz kalınca dersliklerin bulunduğu ana binaya dik, laboratuvar ve spor salonuna paralel gelecek şekilde, 1940 yılında beton bir bina ilave edilmiştir. Ahşap bina yine derslik olarak kullanılmaya devam edilmiş, yeni yapılan binada da nakış, dikiş gibi mesleki derslerin atölyeleri oluşturulmuştur.

 1947 mezunu Nebahat İğdirligil okulun bahçesi ve binaları hakkında şunları anlatmaktadır: "Necatibey Kız Enstitüsü'ne 1945 yılında başladım. Benim zamanımda okulun şimdiki ana kapısı yoktu. Şimdiki girişin tam karşısında üçgen şeklinde köşe bir kapımız vardı. O üçgen kapıdan birkaç basamakla okulun bahçesine çıkardık. Bahçesi yine çok büyüktü. Şimdiki beton bina o zaman da vardı. O binaya da birkaç merdivenle çıkardık."

1950 yılında okuldan mezun olan Lamia Kızanlıklı okulun mimari durumu hakkında şunları anlatmaktadır: "Biz derslerimizi genellikle eski binada yapıyorduk. Şimdiki girişte gördüğünüz bina yeni yapılmıştı ama neden bilmiyorum bizi oraya pek sokmazlardı. Onun arkasındaki iki katlı eski binada derslerimizi görürdük. Birde eski binanın yanında bir tiyatro salonumuz vardı. Amfi şeklindeydi ve birçok okul, müsamerelerini bu salonda yapardı. Daha sonra bu salon yıkılmış. Salonun karşısında da kooperatifimiz vardı.

Ders gördüğümüz ahşap bina iki katlıydı. Altta ev idaresi bölümü vardı. Orada ütü masaları ve ütüler bulunuyordu. Fakat bina o kadar eskiydi ki elektrikler kontak yapacak diye elektrikli ütüleri kullanamazdık; hepimiz evden ateş ütüsü getirirdik. Binada ki elektrik sadece aydınlanmak için kullanıyordu. Uzun seneler böyle idare ettik. Artık 9 ve 10. sınıflarda büyüdük diye bizi yeni binaya aldılar ve orada normal elektrikli ütü kullanmaya başladık. Ahşap binanın alt katında birde yemek atölyesi vardı. Kocaman bir tane kuzine soba bulunuyordu. Bina ahşap olduğu için sobadan kıvılcım sıçramamasına özen gösterirdik.

Bir de eski bir idare binası vardı. Yani okul, Yeni Bina, Eski Bina, Eski İdare Binası ve Tiyatro Salonu'ndan oluşuyordu. Bu binaların ortasında çok güzel bir avlu vardı. En güzel tarafı da avludaki büyük ıhlamur ağacıydı. Bütün sınıfı altına alırdı. O ağacın altı bizim için çok önemliydi."

Şehirde nüfusun artması ve ailelerin kız çocuklarının eğitimine daha da önem vermeleri 1940 yılında yapılan binayı da yetersiz kılmıştır. 1960'lı yılların başında okul bahçesine geçici saç barakalar monte edilmiştir. Bu barakalarda daha çok nazari dersler işlenmiş, bir barakada yemek atölyesi olarak kullanılmıştır.

1959 yılından 1985 yılına kadar okulda İngilizce öğretmenliği yapan Ayfer Bugu, okulun mimari yapısıyla ilgili şunları anlattı: "Okula başladığımda okul çok virandı. Ahşap binaları vardı. İlk konferans salonu olan okuldu ama ahşap bir salondu. Yemekhane bölümü berbattı. Yemek hocalarının haline üzülürdüm. Kuzinelerde çalışırlardı. Bana verdikleri sınıf da çok kötüydü. Sınıf sınıfın içinden geçerdi. 27 Mayıs 1960'dan az evvel o ahşap bina tamamen kapatıldı. Bir müddet sonra bahçelere barakalar kurulmaya karar verildi. 3 veya 4 tane baraka kuruldu. Barakaların camı vardı ama süstü; açılmıyordu. Elektrikle aydınlatılan, karanlık birer odaydı. Yemek öğretmenleri de arkamdaki barakalarda canla başla çalışıyorlardı. Şartlar onlar içinde çok uygun değildi."

Eski binalar, basit bir şekilde yapılmış olan beton bina ve barakalardan ibaret olan tesisatla 1962 yılına kadar idare edilmiştir. 1962 yılında ihalesi yapılan yeni binalar, 1964-1965 öğretim yılında hizmete girmiş; böylece 1965 yılında L biçiminde, muntazam bir idare kısmını içeren müessese kurulmuş, okul her türlü ihtiyacı karşılayacak enstitü sitesi haline gelmiştir.

Okulun eski mezunlarından olan ve uzun yıllar öğretmenlik ve idarecilik yapan Hilal (Giyimer) Seymen'in okulun fiziki yapısı ile ilgili anlattıkları şunlardır: "1963 senesinde Necatibey Kız Enstitüsü'ne başladım. Benim dönemimde şimdiki anaokulunun bulunduğu yerde barakalar vardı. Okul inşaat halindeydi. Ana binanın yanında bulunan L biçimindeki binanın inşaatı devam ediyordu. Arkadaki ahşap binada da dersler yapıyorduk. Biz orta birinci sınıfı bu barakalarda bitirdik. Orta ikiye başladığımız yıl yani 1964-1965 döneminde yeni bina bitti ve biz de orada derslerimize devam ettik."

1964-1965 öğretim yılında enstitü içinde Uygulama Anaokulu açılmıştır. 1966-1967 öğretim yılında konferans salonu ve anaokulu eklenmiş, müsamere salonu ve dersliklerin bulunduğu ahşap bina yıkılarak yerine 1975-1976 yılında "Pratik Kız Sanat Okulu" binaları yapılmıştır. Özellikle hanımların boş zamanlarını değerlendirmek, hobilerini geliştirmek ve aile bütçesine katkıda bulunmalarını sağlamak için Pratik Kız Sanat Okulu kapsamında kurslar açılmıştır.

1974-1975 yıllarında okulmeslek lisesi´nedönüştürülmüş ve böylece okulun adı Necatibey Kız Enstitüsü iken "Necatibey Kız Meslek Lisesi" olmuştur. 1991-1992 öğretim yılında bünyesinde teknik lise, 1994-1995 öğretim yılında ise Anadolu meslek lisesi açılmıştır.

1995-1996 öğretim yılından itibaren de okula erkek öğrenci alınmaya başlanmış ve karma eğitime geçtiği için "Necatibey Meslek Lisesi" adı ile eğitime devam etmektedir.

1996 yılında Türkiye'de bir çok örneği olan Olgunlaşma Enstitüsü okul bünyesinde faaliyete geçirilmiştir. Olgunlaşma Enstitüsü okul binasının yetersiz olması nedeniyle 1998 yılına kadar Büyükşehir Belediyesinin Kültür Park içinde tahsis ettiği bir binada faaliyetine devam etmiştir. Ancak 1998 depreminden sonra o binayı boşaltmak zorunda kalan Olgunlaşma Enstitüsü o yıllarda Necatibey Meslek Lisesi bünyesine katılan öğrenci yurduna taşınmıştır.  Bir müddet sonra yurt tamamen boşaltılarak sadece Olgunlaşma'yatahsis edilmiştir. 2007 yılına kadar okul bünyesinde faaliyetlerine devam eden Olgunlaşma Enstitüsü, 2007 yılında "Bursa Kız Teknik Olgunlaşma Enstitüsü ve Pratik Kız Sanat Okulu" adıyla bağımsız olarak mülkiyeti Vakıflar Bölge Müdürlüğü'ne ait olan bu binada faaliyetlerine devam etmektedir.

2011-2012 eğitim-öğretim yılı öncesinde, yaz tatili süresince okulumuz tüm birimleriyle tadilattan geçirilmiş, arka bahçeye okulumuza yakışan yeni bir kantin inşa edilmiştir. Anaokulu binası ve bütün sınıfları tadilat görmüş, anaokulu bahçesi tekrar düzenlenmiş ve yeni eğitim yılına yenilenen binasında ve bahçesinde başlamıştır.

Bu tadilatların sonunda 2011-2012 eğitim-öğretim yılında okulda bölümler arası kat sistemine geçilmiş; yani her bölüm bütün bölüm derslerini atölyelerinde ve aynı katta görmeye başlamıştır.

2015-2020 Tarih Aralığında Necatibey

19.09.2014 Tarihi itibariyle Müdürümüz Süleyman Zihni ŞEN liderliğinde ulusal ve uluslararası düzeyde tanınan ve veri kaynağı olan bir kurum haline geldi. Bakanlığımız tarafından Türkiye çapında "Özdeğerlendirme" kapsamına alınan okulumuz işletmelerle yapmış olduğumuz okul-sanayi işbirliği protokolleriyle meslek lisesi olmanın gücünü sektöre de yansıtmış oldu. Ekonomik anlamda göstermiş olduğumuz yüksek performans, okulumuzun güvenli, mesleki ve akademik anlamda başarılı bir okul seviyesini korumasını sağladı.2010-2014 Yılları arasında uygulanan stratejik planın donanım ihtiyacını yüksek düzeyde karşılaması sayesinde 2019-2023 yılları arasında uygulayacağımız stratejik planın eğitim içeriğimizin kalitesini arttırmaya yönelik bir çaba içine girmemizi sağladı. Uluslararası planda gerçekleştirdiğimiz ICT projesi koordinatör okul olarak İspanya, Almanya, Romanya, Macaristan ve Estonya´dan gelen eğitim kurumlarına ülkemizi ve eğitim sistemimizi olumlu anlamda tanıtmamızı sağladı. Çocuk Eğitimi ve Gelişimi Özel Eğitim Dalı Atölyesi Moda Tasarım Teknolojisi Bilgisayarlı Kalıp Atölyesi bu dönemde açılırken, Grafik ve Fotoğraf Alanı´nın bilgisayarları yenilendi. Yiyecek İçecek Hizmetleri Alanı Atölyesi yenilendi. Uygulamalı Anaokulumuzun yeniden düzenlenmesi sağlandı. Okulumuzun büyük bir problemi olan kazan dairesinin düzenlenmesi ve ısı tesisatımızın yenilenmesi bu dönemde gerçekleşti. FATİH projesi kapsamında 38 etkileşimli tahta okulumuza kurulurken tüm öğretmenlerimize tablet dağıtımı yapıldı. Teknik ve koordinatörlük alanında sorunsuz ve başarılı bir dönem süreci sağlandı.

02/07/2019 tarihi itibariyle okulumuzun 17.Müdürü Türkan CANER Hanımefendi göreve başladı. 2019 Ekim-Kasım Ayları içerisinde tüm meslek alanlarımızın donanım ihtiyaçları tekrar gözden geçirilerek eksikler giderildi. Yiyecek İçecek Hizmetleri Alanına bir yemek ve servis odası kazandırıldı. Yiyecek İçecek Hizmetleri Alanı'nda Türkiye'nin aşçıları Bursa'da yetişiyor" isimli  Erasmus+ projemiz Ulusal Ajans tarafından kabul edildi.11.12.2019 tarihinde Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından Sürekli İyileştirme Modeli kapsamında Kalite Beratı almaya hak kazandık.